башын килү — приходи́ть пе́рвым (в гости, а также во время состязаний в беге)
башын килгән урын өчен — посл. (букв. пе́рвым прихо́дят (в го́сти) ра́ди ме́ста)
Татарско-русский словарь, 56000 слов, 7400 фразеологических выражений. - Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. 2007.
тыгу — 1. Бер нәрсәне икенче нәрсә эченә яки астына бераз тыгызлап кертү, салу, кыстыру 2. Берәр нәрсәгә кадау, чәнчү 3. Тишекне, тишеге булган нәрсәне нин. б. әйбер белән томалау, каплау 4. күч. Кешенең ихтыярыннан, теләгеннән башка яки бернинди… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аунау — 1. Яткан килеш әле бер, әле икенче якка боргалану, тәгәрәү. Өс башын нәрсәгә дә булса ятып пычрату. Кайда да булса уйнап, ятып, тәгәрәп вакыт үткәрү турында көн буе түшәктә ауный 2. Әйберләр тур. : озак вакытлар файдаланылмау, кайда да булса яту … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
баш — 1. Кеше һәм хайван гәүдәсенең авыз, иң әһәмиятле сизү органнары һәм зур ми урнашкан өлеше. Баш киеме башыгызны салыгыз. Баштагы чәч баш тарау. Баш мие, ми 2. Үсемлекләрнең югарыгы өлеше, өстәге оч ботаклары, шундагы чәчәклекләре яки җимешлекләре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гантель — Ике башын да чукмарлап кыска таякчык форм. тимер яки чуеннан коелган гимнастика снаряды … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гильотина — Кеше башын кисә торган җәзалау машинасы. Шул ук принципта эшли торган кисү станогы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гына — КЫНА – кис. 1. Ике яки берничә предмет, эш яки хәлнең берсе генә булу булмауны аңлата: бары, тик, фәкать 2. Бөтенләй, гел, тулысынча аяк асты су гына. Байтак, шактый ярыйсы гына зур. Интенсив, еш бирә генә бит. анда кемнәр генә юк нигә генә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җепсә — и. 1. Сосада шүрене урнаштыру торган таякчык; шүре күчәре. диал. Тәгәрмәч теше, киги 2. Өй яки каралты кыегында түбә такталарын беркетү өчен бәпкәләргә аркылы кагылган агач. Гомумән берничә тактадан ясалган әйбердә (койма, капка һ. б.) такталарны … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
затвор — Ату коралында көпшәнең түбән башын ачу яки ябу механизмы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
имтекләү — 1. Бозау яки бәрәннең имчәккә борынын төртә төртә имүе 2. Сөт төшсен өчен саву алдыннан сыерның, кәҗәнең имчәк башын өзек өзек тарткалау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иңкәйтү — 1. Берәр нәрсәне авыштыру 2. (Башны) бөгү, салындыру яхшы кеше башын иңкәйтсә, яман кеше артын туңкайтыр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
каеру — 1. Беркетелгән, ныгытылган нәрсәне икенче бер әйбер ярдәмендә урыныннан куптару, чыгару. Әйбернең бер башын яки ягын кире якка юнәлтү, бору 2. Аяк, кул, баш һ. б. ны нормаль булмаган торышка китереп бору, имгәтү 3. Зур күләмле итеп актару,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
